Trong gia đình, việc chia tài sản thừa kế luôn là một chủ đề nhạy cảm và phức tạp. Điều đó càng trở nên phức tạp hơn khi những tranh chấp xuất hiện và đòi hỏi sự can thiệp của pháp luật. Trong bài viết này, Luật sư Quang Sáng sẽ cùng quý bạn đọc tìm hiểu vài điều cơ bản về quyền khởi kiện chia di sản thừa kế, giúp người đọc hiểu rõ hơn về thủ tục và quy định liên quan đến việc này.
1. Ai có quyền khởi kiện tranh chấp về phân chia di sản thừa kế?
Để khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế, trước tiên cần phải xác định rõ những ai có quyền hưởng di sản thừa kế. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, có hai hình thức thừa kế chính là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.
Người được chỉ định trong di chúc để nhận phần di sản được gọi là người có quyền thừa kế theo di chúc. Trong khi đó, thừa kế theo pháp luật là hình thức thừa kế mà pháp luật quy định và được áp dụng khi người chết không có di chúc hoặc di chúc không rõ ràng.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 651 của Bộ luật Dân sự năm 2015, những người có quyền thừa kế theo pháp luật được xếp theo thứ tự ưu tiên như sau:
“a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.”
Theo như quy định trên thì những người nằm trong các hàng thừa kế nói trên có quyền khởi kiện tranh chấp về phân chia di sản thừa kế.
2. Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết vấn đề khởi kiện về việc phân chia di sản thừa kế?
Theo quy định tại Điều 26 của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, tranh chấp về thừa kế tài sản là tranh chấp được giải quyết bởi Tòa án. Tuy nhiên, theo Điều 35 và Điều 38 của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, những tranh chấp về thừa kế sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện, trừ trường hợp đương sự hoặc tài sản nằm ở nước ngoài, thì tranh chấp sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Điều quan trọng cần lưu ý là khi tranh chấp liên quan đến việc phân chia di sản thừa kế là bất động sản, thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản đó mới có thẩm quyền giải quyết. Nếu di sản thừa kế là động sản thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nơi đơn vị cư trú, làm việc của người yêu cầu giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, các bên cũng có thể thỏa thuận bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc giải quyết tranh chấp. Điều này giúp cho việc giải quyết tranh chấp trở nên linh hoạt và thuận tiện hơn cho các bên liên quan.
3. Thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là bao lâu?
Căn cứ theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 tại Điều 623 thì:
“Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó”.
Theo quy định tại Điều 623 BLDS năm 2015, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản được quy định rõ ràng nhằm đảm bảo tính công bằng và pháp lý. Trong đó, thời hiệu này được tính từ thời điểm mở thừa kế, là thời điểm người có tài sản chết, được quy định tại Điều 611 BLDS năm 2015.
Cụ thể, đối với bất động sản, thời hiệu để yêu cầu chia di sản là 30 năm, trong khi đối với động sản, thời hiệu này là 10 năm. Trong vòng thời hiệu này, người thừa kế có quyền yêu cầu chia di sản theo tỷ lệ được quy định pháp luật. Tuy nhiên, nếu hết thời hiệu này mà không có yêu cầu chia di sản, thì di sản đó sẽ thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.
Quy định này giúp đảm bảo quyền lợi của người thừa kế trong việc yêu cầu chia di sản, đồng thời đảm bảo tính công bằng và pháp lý trong quá trình phân chia di sản. Việc quản lý di sản sau khi hết thời hiệu cũng được quy định rõ ràng, giúp tránh những tranh chấp không cần thiết và đảm bảo quyền lợi của những người thừa kế khác.
Trên đây là toàn bộ bài viết của Luật sư Quang Sáng về vấn đề Ai có quyền khởi kiện chia di sản thừa kế? Nếu quý bạn đọc còn bất cứ thắc mắc liên quan đến chủ đề này hoặc cần tư vấn thêm, vui long liên hệ:
Phone: 0966.871.495 – 0396.496.727
Email: Ls.quangsang@gmail.com
