Xóa án tích là một trong những quy định thể hiện tính nhân văn của Nhà nước ta đối với những người đã bị kết án hình sự; Giúp họ làm lại cuộc đời và tái hòa nhập với cộng đồng. Vậy án tích là gì? Điều kiện, thủ tục xóa án tích được quy định như thế nào?
Án tích là gì?
Án tích là hậu quả pháp lý của việc phạm tội và là một trong những hình thức thực hiện trách nhiệm hình sự. Đây là đặc điểm xấu về nhân thân của người bị kết án nhưng không có tính vĩnh viễn. Án tích tồn tại trong quá trình người phạm tội bị kết án về một tội phạm cho đến khi được xóa án tích.
Nếu một người đã từng phạm tội; chưa được xóa án tích nhưng lại phạm tội mới thì khi quyết định hình phạt; Tòa án có thể coi việc chưa xóa án tích là một trong những tình tiết tăng nặng tội phạm.
Sau khi chấp hành bản án, trải qua một thời hạn nhất định và đáp ứng được các điều kiện của pháp luật, người có án tích sẽ được xóa án tích. Người được xóa án tích được coi là người chưa bị kết án.
Điều kiện xóa án tích
Đương nhiên xóa án tích
Căn cứ theo Điều 70 Bộ luật Hình sự 2015, điều kiện đương nhiên xóa án tích bao gồm:
- Người phạm tội không bị bị kết án về một trong các tội xâm phạm an ninh Quốc gia (chương XIII Bộ luật Hình sự) hoặc các tội phá hoại hòa bình, chống loại người và tội phạm chiến tranh (chương XXVI);
- Đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án;
Đáp ứng được các quy định tại khoản 2, 3 Điều này. Cụ thể:
2. Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
c) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
d) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại các điểm a, b và c khoản này thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.3. Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này.
Nếu có đủ điều kiện xóa án tích như trên, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích.
Xóa án tích theo quyết định của Tòa
Theo quy định tại Điều 71 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung bởi khoản 10 Điều 1 Bộ luật Hình sự 2017, điều kiện, thủ tục xóa án tích theo quyết định của Tòa án như sau:
- Bị kết án về một về một trong các tội xâm phạm an ninh Quốc gia (chương XIII Bộ luật Hình sự) hoặc một trong các tội phá hoại hòa bình, chống loại người và tội phạm chiến tranh (chương XXVI).
- Tòa án quyết định việc xóa án tích đối với người bị kết án căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án và các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này.
Cụ thể:
2. Người bị kết án được Tòa án quyết định việc xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
c) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
d) 07 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm; tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế; cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại điểm a; điểm b khoản này thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
Trường hợp người bị Tòa án bác đơn xin xóa án tích lần đầu; thì sau 01 năm kể từ ngày bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích; nếu bị bác đơn lần thứ hai trở đi; thì sau 02 năm kể từ ngày bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích.
Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt
Tại Điều 73 Bộ luật Hình sự quy định, Tòa án quyết định việc xóa án tích khi:
- Người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công; được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác; hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị xóa án tích;
- Người có án tích đã bảo đảm được ít nhất 1/3 thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của Bộ luật Hình sự như trên.
Như vậy; có 03 trường hợp được xóa án tích là: Đương nhiên xóa án tích; xóa án tích do quyết định của Tòa ; và xóa trong trường hợp đặc biệt. Tùy từng trường hợp mà người có án tích sẽ phải đáp ứng những điều kiện khác nhau để được xóa án tích.
Thủ tục để xóa án tích
Thủ tục được quy định tại Điều 369 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như sau:
Trường hợp đương nhiên xóa án tích:
Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của người được đương nhiên xóa án tích; và xét thấy có đủ điều kiện đương nhiên xóa án tích; thì cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp phiếu lý lịch tư pháp là họ không có án tích.
Trường hợp xóa án tích do quyết định của Tòa; hoặc xóa trong trường hợp đặc biệt:
- Người bị kết án phải có đơn gửi Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án; có nhận xét của chính quyền xã; phường, thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan; tổ chức nơi họ làm việc, học tập.
- Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được đơn của người bị kết án; Tòa án đã xét xử sơ thẩm chuyển tài liệu về việc xin xoá án tích cho; Viện kiểm sát cùng cấp.
- Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu do Tòa án chuyển đến; Viện kiểm sát cùng cấp có ý kiến bằng văn bản và chuyển lại tài liệu cho Tòa án.
- Nếu xét thấy đủ điều kiện thì trong thời hạn 05 ngày; kể từ ngày nhận tài liệu do Viện kiểm sát chuyển đến; Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm phải ra quyết định xóa án tích; trường hợp chưa đủ điều kiện thì quyết định bác đơn xin xóa án tích.
- Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày ra quyết định xóa án tích; hoặc quyết định bác đơn xin xóa án tích; Tòa án đã ra quyết định phải gửi quyết định này cho người bị kết án; Viện kiểm sát cùng cấp; chính quyền xã, phường; thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan; tổ chức nơi họ làm việc, học tập.
Trên đây là toàn bộ thông tin, quy định về Điều kiện, thủ tục xóa án tích theo quy định của pháp luật. Quý khách hàng quan tâm vui lòng liên hệ:
Phone: 0966.871.495 – 0396.496.727
Email: Ls.quangsang@gmail.com
